اصطلاح و ضرب المثل های طالقان:

 دریایی میان پا دنیم ،خشک میبو! یعنی:اگر توی دریا پا بزاریم ، دریا خشک می شود! مصداق بدبخت اگر مسجد آدینه بسازد     یا طاق فرود آید یا قبله کج آید

ترسم هم  عراق خُرما دَ بکُوبیم هم  تورشه کِنُس: یعنی:می ترسم هم از خرمای عراق بیفتیم هم از، ازگیل ترش

مصداق:ترسم نرسی به کعبه ای اعرابی        کین ره که تو می روی به ترکستان است.

سگ زوری شکار ببری ومیگردهَ خود صحبی لنگ گاز همی گیره!:معنی:سگی را که زور به شکار ببری ، پای صاحبش را گاز می گیرد

اَگِه قورتباغه بن دار بَخانه باران میهَ: اگر قورباغه سبز روي درخت بخواند مي‌گويند باران مي‌آيد.

پنج شنبه نان و خِرما همی دیم تا ثوابش مِردِه بک بَرِسِه: پنجشنبه نان و خرما بيرون مي‌‌دهيم تا ثوابش به مرده ما برسد.

چايي میان دار دَرِه مِهمان قد بلِند میایه: روي چايي ساقه اش قرار گرفته مهمان قد بلند مي‌آيد.

خوي بد بدي صدقه دَر هاکِن تا بدي اون خو بر طرف گردَ: خواب بد ديدي صدقه بده تا بدي آن خواب بر طرف شود.

سگی سر او دنکن تِه دَست گِند موک میزَنه: روي سگ آب نريز دستت زگيل مي‌‌زند.

شو بي وقت خنه جارو بَیزیئن فرشته ملائکه رَِ خنه میان بيرون دمینگنی: شب بي موقع نبايد جارو بزني چون فرشته و ملائکه را از خانه خود بيرون مي‌‌کني.

گرم تندورَ سَرشَ دَپوشي تِئی بک بلا سر میهَ: سر تنور گرم را بپوشاني براي تو حادثه پيش مي‌آيد.

نِمِک زمین نشان ،به خاطر اين که حضرت زهرا  اُو چشم  هستهَ: نمک را زمين نريز به خاطر اين که آب چشم حضرت زهرا است.

گشنه رَ خورِش نمی خا، خوو  کن بالش : آدم گرسنه اهميتي به خورشت غذا نمي‌دهد ادم خواب الود اهميتي به بالشت نميدهد.

عروس رقص بلد نيه میگو زمین ولهَ: عروس رقص بلد نيست ميگويد زمين کج است ( هموارنيست).

دست که نِمِک نِداره باید ساتور بزبِن: دست که نمک ندارد بايد آنرا زير ساتور گذاشت.

اُو که سَرِ  دِ بُگذِرِه چِه يِک وَجه چِه صد وَجه: آب که از سر گذشت چه يک وجب چه صد وجب.

شاه که سير بو   خنه خواه زير دَستون  نی ،  حتی کِشنه ایی بک بَميرن:شاه که سير باشه ميخواهد چکند که زيردستها گرسنه اند.

شاه شاخ دار بِخاستی ليسِک هم ،راه کَت: شاه خواستار حيوان شاخ دار شد حلزون هم به عنوان شاخ دار به راه افتاد.

آدِم دِل خوش بو خِنِه ش کرک لان بو: دل آدم خوش باشد خانه آدم  لانه مرغ داني باشد(جای کوچک باشد)(اگر آدم دل خوشي داشته بشد زندگي در جاهاي كوچك و فقيرانه نيز قابل تحمل است).

آدِم بي مار و خوهر بمانه بي همساده نَتنه: انسان بدون خواهر و مادر مي تواند زندگي كند اما بدون داشتن همسايه خوب زندگي مشكل است.

 اویی همراه   آسِمان لا هَسِّته ، زمين زير اَنداز: آسمون برايش لحاف است و زمين برايش زير انداز.

 عَجول آدِم  يا چاه میکبه يا بی راه: انساني كه در كارهايش رفتار عجولانه داشته باشد به مقصد نمي رسد.

اسب هَدا خَر بَگيتِ خُشالي  دَ  پَر وگيتِ: اسب خودش را داد و به جايش خري گرفت و از خوشحالي هم به هوا مي پريد(كسي كه چيز با ارزشي را بدهد و در ازايش چيز بي ارزشي را بگيرد و خوشحال هم باشد!).

اندی مَار بُخُردی تا اَفي گرستی: آنقدر مار خورد تا افعي شد(شخصي كه به واسطه انجام كار خلاف زياد به صورت يك خلاف كار حرفه اي در آمده باشد).

آخر ماسّته دشان: آخر ماست را ريخت(سر آخر نتوانست كارش را تمام كند).

خودتَ دَرزِن بَزِن دیگران  دَ   گوالدوج : يك سوزن به خود بزن يك جوالدوز به ديگران.

با پيغام پسقام اسبی بک  ، اویی بک    جو  نَمی بو: با پيام فرستادن براي اسب اسب جو نمي خورد.

یه پیاله ماست چنِّدی راغن دره: يك كاسه ماست چقدر روغن دارد.

آش كه جا د ِكردِ  همه انه اَنگوشت میزَنِّنِ: آش آماده اگر در ظرفي ريخته شود ازهمه طرف به آن انگشت مي زنند(اگر دختري خود را بزك كند همه چشمها را به دنبال خود دارد).

اِمسالِه چوچوک  پارسالِه  چوچوک  رِه جيك جيك یاد هَدا: بچه گنجشك امساله مي خواهد به گنجشك بزرگتر از خودش آواز خواندن ياد بدهد.     چوچوک =ميچكا (لهجه بالا طالقان)= گنجشک  

اوو به امام هََندا  تش به يزيد: آب به امام نمدهد ونيز آتش به يزيد هم نميدهد.

طور و دیوَنه  یه محلِّی بک  وَسِّه: يك ديوانه براي( بهم ريختن) يك محل كافي است.

آش بخوردن  قزقانی سر مِزِّه دَره ،زن نومِزِّه سَر: خوردن آش سر ديگ مزه دارد و زن هم در دوران نامزدي جذابيت بيشتري دارد.

خجیرخَربِزه شال نَصيب میبو: خربزه رسيده نصيب شغال مي شود(چيزخوبي نصيب كسي شده كه لياقتش را نداشته است).

توصیف طالقان

در شمال غرب تهران بزرگ *** طالقانی هست زیبا و سترگ

از شمال شرق وصل کندوان *** وز جنوب غرب قزوین را بدان

وز شمال غرب مرز رود بار *** وز جنوب شرق باشد کوهسار

چون کنم توصیف من از طالقان *** هست دارالمومنین دارالامان

مردم آنجا تمامی با سواد *** اهل علم و اهل دین و خوش نهاد

جملگی باشند مسلمان حنیف *** شیعه اثنی عشر دین شریف

چون که دیندارند اهل طالقان *** کار بد کم تر شود آن جا عیان

گر کسی زشتی کند گوش و کنار *** می شود رسوا به هر شهر و دیار

از اصول و ز فروع و واجبات *** تربیت فرزند را بر صالحات

وز نماز و روزه و خمس و زکات *** مردمش پابند باشندی به ذات

گر کنم توصیفی از آب و هوا *** دور می گردم زعین مدّعا

لاجرم جزیی اشارت می کنم *** کم بود ، مثلش روایت می کنم

رود زیبایی به نام شاهرود *** آبشارش روز و شب خواند سرود

هست از خاور روان تا باختر *** گوییا آب حیاتست در گذر

در بهاران آب چون گردد وفور *** غیر پل ممکن نمی گردد عبور

گرد تا گردش تمامی کوهسار *** هر طرف باشد روان صد جویبار

در لطافت چون بهشت خرّم است *** این چنین آب و هوا حقاً کم است

طالقان یک منطقه باشد به نام *** سه دهستان گشته ای هُمام

یک دهستان است بالا طالقان *** یک دهستان دگر پایین آن

گشته در تقسیم این نحو و نشان *** سوّمی باشد دهستان در میان

جملگی هشتاد و چار آبادی است *** کار شرع و عرف بر آزادی است

حال بشنو اصل بحث و داستان *** سرگذشت عاشقان نوجوان

یک دهی باشد میان طالقان *** هست عرفاً نام این ده آردکان

داستان عشقی از دو نوجوان *** از همین قریه به عالم شد روان

قهرمان داستان زین روستا *** داستان واقعی و پر بهاست

یک عزیز و دیگری باشد نگار *** آنچه مانده زین دو عشق یادگار

داستانی خوش به نظم آورده ام *** آنچه بوده من همان آورده ام

عاطفا خوش گوی ، کم گویی چه باک *** زان که نظمت هست الحق تابناک

شعر از محمد علی اکبریان با تخلص عاطف

بر گرفته از کتاب عزیز و نگار نوشته یوسف علیخانی

عروسی در طالقان شامل زنجیره ای از مراسم است که زیبایی خاصی دارد و در زندگی افراد موجب تغییر روحیه و شادمانی فوق العاده ای می شده است. امروزه این مراسم در حال فراموشی یا تغییر در نحوه برگزاری است. برادر فاضلم جناب آقای مهندس علی برنگی در میان یادداشت های پدرم یادداشتی راجع به این مراسم یافت که نسبتا کامل بود ولی نیاز به باز نویسی، تصحیح و تکمیل داشت. از آنجاییکه جزییات چنین مراسمی در هیچ جای دیگری با این دقت بیان نشده است  بنده تصمیم گرفتم تا این متن را تکمیل و تصحیح نمایم تا  یادگاری برای نسل آینده بماند. مرحوم پدرم پاک نویس شده این یادداشت ها را قبلا در سال ۱۳۴۶ به برنامه فرهنگ مردم رادیو ملی ایران که مرحوم سید ابوالقاسم اِنجوی شیرازی (نَجوا) آن را اجرا می کرد فرستاده بودند و چند بار هم از رادیو خوانده شده بود. البته این مراسم خاص روستای کرود است و در روستا های دیگر طالقان ممکن است با تفاوت هایی همراه باشد.

مراسم ازدواج و عروسی در طالقان

ازدواج با ابراز علاقه یک دختر و یک پسر به هم و به دنبال آن در میان گذاشتن موضوع توسط پسر یا فردی که به او نزدیک است با والدینش شروع می شود. روش دوم هم  پس از تمایل خانواده به سر انجام گرفتن پسرشان و پیشنهاد به پسرشان انجام می شود. در این صورت دختران فامیل و آشنایان خود را در نظر می آورند و یکی یکی آن ها را با معیارهای خود در ابعاد مختلف می سنجند و نیک و بد آن ها را از نظر خود بررسی می کنند تا بالاخره یکی از آن ها را انتخاب می نمایند و پسر را ترغیب به ازدواج با او می نمایند.

مقدمات عروسی

۱- خواستگاری

آنگاه با بزرگتر خانواده دختر تماس می گیرند و آن ها را از قصد خود مطلع می سازند و می گویند "اگر شما اجازه بفرمایید و مایل باشید و (نام پسر) را به غلامی قبول می فرمایید ما خدمت برسیم". خانواده دختر  اطراف موضوع را بررسی و با دختر خود مشورت مینمایند و تصمیم می گیرند و جواب مثبت و منفی خود را به خانواده پسر می دهند. اگر جواب مثبت بود می گویند بفرمایید این راه مال شماست و اگر جواب منفی بود می گویند جواب نه است.

اگر جواب آری بود خانواده پسر از دو کار یکی را انجام می دهند یا شیرینی خوران می گیرند و یا اگر بخواهند خیلی اهمیت بدهند و آن را تشریفاتی کنند قند بِشکِنان می گیرند. اگر قصد نامزدی طولانی را داشته باشند ابتدا شیرینی خوران برگزار می شود و در نیمه نامزدی قتد بشکنان برگزار می شود.

 "ایستا" مرموزترین روستای ایران!

ایستا طالقان

رضا مهاجر/ فکر کنید که به تعطیلات میروید و میخواهید چند روزى را در طبیعت بگذرانید. به همین دلیل  به مناطق خوش و آب و هوا سفر میکنید. در همین  گردش ، بناگاه  با یک منظره برخورد میکنید . به یک روستا وارد میشوید که کاملاً با محیطى که تا به حال در آن زندگى کرده ‏اید، زمین تا آسمان متفاوت است . انگار با یک ماشینِ زمان، به گذشته‏ ها بازگشته‏ اید.نه خبرى از تلفن و اینترنت و پرداختِ قبوض به شکلِ الکترونیک است و نه خبرى از تیرِ چراغ برق و لوله کشى گاز. نه خبرى از خانه‏  هایى سیمانى و تیرآهن است و نه حتى دوچرخه و موتور و ماشینى در آنجا وجود دارد . لباس هاىِ روستاییان همچون گذشته‏  هاى دور است. براى کشاورزى و دامدارى هم نه از تراکتور استفاده میکنند و نه هیچ وسیله دیگرى. بلکه همچون گذشته‏ ها از لوازمِ سنتى، استفاده میکنند.

زبان:

مذهب:

مذهب مردم طالقان تا حدود قرن سوم هجری دین« زرتشت» بوده است با ظهور اسلام وگراییدن مردم قزوین و سایر مناطق نزدیک به طالقان به اسلام ، مذهب شافعی و مالکی در میان آنان رواج پيدا كرده اما چون ساداتی که به طالقان روی آورده پیرو زید بن علی بن حسین ابن علی بودند آیین زید یه را که حسینیه نیز نامتد قبول نموده و به آن علاقمند گردیدند.

با روی کار آمدن صفویه و نفوذ حکمرانان سلسله کیائیه خصوصاً خان احمد اوّل که به آئین شیعه اثنی عشربه معتقد و  علا قمند بودند از گسترش و نفوذ آئین زیدیه کاسته شد و بمذهب اثنی عشربه گرویدند. اکنون عموماً مسلمان و شيعه دوازده امامی می باشند.