بسیاری از مورخان محلی طالقان مانند مرحوم میر ابوالقاسمی و برنگی تلاش کرده اند تا با استناد به کتاب ها و اسناد تاریخی تاریخچه ای را که شایسته طالقان باشد برایش بنگارند. طالقان شاید از آن جهت اهمیت بسیاری یافته است که بر اساس پیشگویی های مذهبی  خاستگاه گنج های طالقان (۲۴ نفر از ۳۱۳ نفر یاران امام زمان (ع)) و مخصوصا شعیب ابن صالح فرمانده سپاه آن حضرت  است که برای تعیین آینده بشراهمیت ویژه ای دارد. اما آنها با یک  مشکل اساسی در این  زمینه برخورد کرده بودند و آن نبودن یکپارچگی تاریخی مابین گزارش های موجود بود که وقایع نگاری را برای طالقان بسیار مشکل می نمود. مرحوم حبیب اله برنگی علت این امر را در دو چیز می دانست. نخست اینکه طالقان بخشی کوچکی از خاک پهناور ایران زمین بوده و تاریخ نگاران با توجه به وسعت کم خاک اهمیت کمی برای آن قائل بودند و ترجیح می دادند که راجع به نقاط مهمتر و تاریخ سازتری از مملکت وقایع نگاری کنند. دوم اینکه طالقان به دلیل کوهستانی و سردسیر بودن و همچنین کمبود خاک مناسب برای کشاورزی  از نظر اقتصادی بسیار ضعیف بوده و مالیات قابل توجهی برای دولت ها فراهم نمی کرد تا نقش قابل توجهی در فعالیت های سیاسی بازی نماید. طبیعتا تاریخ نگاری آن نیز به طبع مورد توجه قرار نمی گرفته است. در این نوشتار می خواهیم از منظر دیگری به تاریخ طالقان بنگریم و علت دیگری را برای این عدم توجه به طالقان بیان کنیم که توسط مورخان پیشین به دلیل فقدان اسناد تاریخی مغفول مانده است.حقیقت این است که طالقان در میان دو گسل طالقان و الموت قرار گرفته است. این دو گسل به ترتیب باعث دو زلزله ویرانگر در طالقان شده است که تاریخ طالقان را به شدت تحت تاثیر قرارداده است و بدون آگاهی از آن ها تحلیل تاریخ طالقان امکان پذیر نمی باشد.

زلزله اول

گسل طالقان حدود ۱۰۰۰ سال پیش یعنی درست در روز پنج شنبه ۴ اسفند ۳۳۶ شمسی (۲۶ ذیقعده ۳۴۶ قمری برابر با ۲۳ فوریه ۹۵۸ میلادی) بزرگترین زلزله تاریخ ایران با بزرگی تخمین زده شده  ۷/۷ ریشتر را باعث شده است که به گواه تاریخ در طالقان فقط ۵ تا ۳۰ نفر زنده ماندند و تمدن پیشین طالقان بطور کلی نابود شد. شاید تنها نام محل های مهم مانند رودها و غیره تنها بازمانده پس از زلزله بوده است. آثار روستاهای مخروبه زیادی در طالقان وجود دارد که احتمالا بازمانده این زلزله ویرانگر می باشند مانند روستای اندس کرود که در اثر این زلزله نابود شده و آثار بدست آمده در آن مانند سکه های یافته شده به این دوره تعلق دارد. علت این تلفات بالا سرمای زمستان و وقوع آن در ساعات تاریکی شب بوده که تقریبا همه مردم را زیر سقف ها گرفتار نموده  است. سایت زلزله شناسی با توجه به اسناد تاریخی این زلزله را اینگونه توصیف می نماید:

زمین لرزه ی سال ۳۴۶ هجری قمری، زمین لرزه ای ویرانگر و سهمگین بوده که از سرچشمه های جاجرود تا طالقان رود در شمال باختری کرج همراه با قسمت بزرگی از شهر ری، ۱۵۰ شهر و روستای شمیران، لشگرک، واریان و طالقان را ویران کرده و هزاران نفر کشته بر جای گذاشته است. سنگ ریزش و کوه لغزش حاصل از این زمین لرزه در کوه های شمال تهران رودخانه ها را مسدود کرده و در گستره شمال تهران زمین شکاف برداشته است. بعد از این زمین لرزه در طالقان تنها ۳۰ نفر توانستند جان سالم به در برند. به احتمال قوی این زمین لرزه ویرانگر و بزرگ با گسله شدگی روی زمین درازی همراه بوده است. این زمین لرزه تا فاصله ی ۴۰۰ کیلومتری به خوبی احساس شده و پسلرزه های آن روزها ادامه داشته است.